Fido

Utangulizi na Historia ya Fido Nchini Uganda

Fido Credit Uganda SMC Limited, inayojulikana zaidi kama Fido, imeibuka kama mchezaji muhimu katika sekta ya mikopo ya kidijitali nchini Uganda. Kampuni hii, iliyosajiliwa chini ya leseni namba UMRA01585ML na Mamlaka ya Udhibiti wa Fedha Ndogo Uganda (UMRA) tangu Desemba 2021, imejitolea kutoa huduma za kifedha kwa jamii ambayo mara nyingi haiwezi kufikiwa na taasisi za kifedha za kitamaduni.

Fido ilianzishwa mwaka 2014 na tangu wakati huo imekuwa ikitumia mtindo wa biashara wa kidijitali kabisa, ikitoa mikopo isiyo na dhamana kupitia programu yake ya simu na pia huduma za USSD kwa watumiaji wasio na simu mahiri. Lengo kuu la Fido ni watu binafsi wenye kipato cha chini na wajasiriamali wadogo wasio rasmi ambao wanahitaji mikopo ya haraka na ya muda mfupi bila kuhitaji dhamana ya benki. Hii inawapa fursa ya kupata mtaji wa kuanzisha au kukuza biashara zao ndogo au kukabiliana na mahitaji ya kifedha ya dharura.

Kampuni hii ya teknolojia ya kifedha (fintech) inamilikiwa na wawekezaji wa kimataifa na imepokea uwekezaji mkubwa, ikiwemo uwekezaji wa dola milioni 10 za Kimarekani kutoka FMO (MASSIF) mwaka 2024 katika mzunguko wa ufadhili wa Series B. Ufadhili huu unaimarisha uwezo wake wa kupanua huduma zake na kufikia wateja wengi zaidi nchini Uganda na Ghana. Kiongozi mkuu wa kundi la Fido ni Alon Eitan, akiwa Mkurugenzi Mtendaji wa Kundi, huku Robert Muhumuza akihudumu kama Naibu Mkurugenzi Mtendaji wa Fido nchini Uganda, akisimamia shughuli za hapa nchini.

Huduma za Mikopo Zinazotolewa na Fido

Fido inatoa aina mbili kuu za bidhaa za mikopo, zilizoundwa kukidhi mahitaji tofauti ya kifedha ya wateja wake nchini Uganda:

1. Mikopo ya Kibinafsi (Personal Credit)

Hii ni mikopo ya papo hapo inayotolewa kwa watu binafsi. Fido inatoa mistari ya mikopo iliyoidhinishwa mapema kuanzia shilingi za Uganda 45,000 (takriban dola 12 za Kimarekani) hadi shilingi 1,400,000 (takriban dola 350 za Kimarekani). Mikopo hii inaweza kulipwa kwa muda wa siku 90 hadi 180, ikitoa fursa kwa wakopaji kupanga malipo yao kulingana na uwezo wao wa kifedha.

2. FidoBiz (Mikopo ya Biashara)

Kwa wafanyabiashara wadogo na wa kati (SMEs), Fido inatoa mikopo kupitia bidhaa yake ya FidoBiz. Mikopo hii ina mipaka ya juu zaidi, hadi shilingi za Uganda 2,500,000 (takriban dola 625 za Kimarekani). Kama ilivyo kwa mikopo ya kibinafsi, mikopo ya FidoBiz pia ina masharti ya ulipaji kati ya siku 90 na 180, ikisaidia wafanyabiashara kupata mtaji wa kufanya uwekezaji wa muda mfupi au kudhibiti mtiririko wao wa fedha.

Viwango vya Riba, Ada, na Masharti

• Kiwango cha Riba: Fido inatumia kiwango cha riba cha kila siku cha asilimia 0.091%. Hii inalingana na kiwango cha juu cha asilimia 2.8 kwa mwezi (APR ya kila mwezi). Ni muhimu kwa wakopaji kuelewa kuwa riba huhesabiwa kila siku kulingana na salio la mkopo wao.
• Ada ya Uchakataji: Kuna ada ya uchakataji inayotozwa hadi asilimia 5.5 ya kiasi cha mkopo. Ada hii huhesabiwa na kuongezwa kwenye kiasi cha mkopo kinachohitajika.
• Masharti ya Ulipaji: Mikopo inaweza kulipwa kwa awamu moja hadi tatu, ndani ya muda wa siku 90 hadi 180. Fido inaruhusu ulipaji wa mapema wa mkopo bila adhabu yoyote, jambo ambalo linaweza kuwasaidia wakopaji kupunguza jumla ya riba wanayolipa.
• Ada Nyingine: Ingawa ada za kuchelewa kulipa hazijatajwa waziwazi, ni muhimu kuzingatia kuwa kunaweza kuwa na ada za uhamisho wa pesa za simu (mobile-money) zinazoweza kuongezwa kwenye awamu ya kwanza ya malipo. Kwa mfano, ada ya takriban shilingi 6,000 za Uganda inaweza kuongezwa.

Dhamana na Mahitaji

Moja ya faida kubwa za Fido ni kwamba hakuna dhamana inayohitajika kwa ajili ya mikopo yake, jambo linalofanya iwe rahisi kwa watu wengi wasio na mali za kuweka rehani. Ili kustahiki mkopo wa Fido, mwombaji lazima akidhi mahitaji yafuatayo:

• Awe raia wa Uganda na umri usiopungua miaka 18.
• Awe na kitambulisho halali cha kitaifa (National ID).
• Awe na akaunti ya simu inayotumika ya MTN MoMo au Airtel Money.
• Awe na uthibitisho wa anwani.

Mchakato wa Maombi, Teknolojia na Kanuni

Mchakato wa kuomba mkopo wa Fido ni rahisi, wa kidijitali kikamilifu, na unafanyika haraka, shukrani kwa matumizi ya teknolojia ya hali ya juu.

Njia za Maombi

Fido inatoa njia mbili kuu za maombi ili kuhakikisha upatikanaji mpana:

• Programu ya Simu: Inapatikana kwa simu za Android (zaidi ya vipakuliwa milioni 5 na ukadiriaji wa nyota 4.3) na iOS. Programu hii inatoa uzoefu kamili wa mtumiaji kwa maombi, usimamizi wa mkopo, na ulipaji.
• USSD: Kwa watumiaji wasio na simu mahiri au wenye ufikiaji mdogo wa intaneti, Fido inatoa huduma kupitia nambari fupi ya USSD (*284*300# au *998#), ikihakikisha hakuna anayeachwa nyuma.

Usajili na KYC (Fahamu Mteja Wako)

Mchakato wa usajili na uthibitishaji wa kitambulisho (KYC) umewekwa kiotomatiki. Waombaji wanahitaji tu kupakia picha ya selfie, kitambulisho chao cha kitaifa, na uthibitisho wa anwani kupitia programu. Fido inatumia mfumo wake wa kipekee wa "Fido Score", unaoendeshwa na miundo ya kujifunza kwa mashine (machine learning - ML) inayochanganua data mbadala. Hii inaruhusu Fido kutathmini uwezo wa mkopaji na kuwapa vikomo vya mkopo papo hapo, hata kwa wateja ambao hawana historia ya kifedha katika benki za kitamaduni.

Utekelezaji wa Mikopo na Ukusanyaji

Mara tu mkopo unapoombwa na kuidhinishwa, fedha huhamishiwa kwenye akaunti ya simu ya mteja (MTN MoMo au Airtel Money) ndani ya dakika tano. Mchakato huu wa haraka ni moja ya sifa zinazovutia za Fido. Ulipaji wa mikopo pia unafanywa kwa urahisi kupitia programu, USSD, au menyu za pesa za simu. Fido pia hutoa vikumbusho vya ulipaji na msaada wa gumzo la moja kwa moja (live chat) kwa maswali au changamoto zinazohusiana na ulipaji.

Hali ya Udhibiti na Uzingatiaji wa Sheria

Fido inazingatia kikamilifu kanuni za kifedha nchini Uganda. Kama ilivyotajwa, inamiliki leseni kutoka UMRA (UMRA01585ML) tangu Desemba 2021. Kampuni pia imethibitishwa na Tume ya Ulinzi wa Data Uganda na ina cheti cha ISO 27001 kwa usalama wa habari, ikionyesha kujitolea kwake katika kulinda data za wateja. Fido inajitahidi kutoa bei za uwazi na inatoa maonyo ya ulaghai ndani ya programu yake. Malalamiko ya wateja husimamiwa kupitia gumzo la moja kwa moja na barua pepe ([email protected]), ikihakikisha ulinzi wa watumiaji.

Uzoefu wa Mteja, Nafasi Sokoni na Ushauri kwa Wakopaji

Uzoefu wa mteja na Fido mara nyingi huangazia kasi na urahisi wa huduma zake, ingawa kuna changamoto chache zinazojitokeza.

Vipengele vya Programu ya Simu na Ukadiriaji

Programu ya Fido ni kitovu cha uzoefu wa wateja. Inajumuisha vipengele muhimu kama vile dashibodi ya Fido Score inayoonyesha historia ya mkopo wa mteja, kikokotoo cha mkopo, ulipaji kwa kugusa mara moja, na gumzo la moja kwa moja kwa msaada. Katika Google Play Store, programu ya Fido ina ukadiriaji wa wastani wa nyota 4.3 kutoka kwa zaidi ya hakiki 88,900, jambo linaloonyesha kuridhika kwa wateja wengi. Ukadiriaji sawa unapatikana pia kwa watumiaji wa iOS.

Malalamiko ya Kawaida na Ubora wa Huduma

Ingawa watumiaji wengi wameridhika, malalamiko ya kawaida yanayotajwa ni pamoja na matatizo ya uthibitishaji wa kitambulisho au anwani, changamoto za kupakia nyaraka, na mara kwa mara programu kukwama. Hata hivyo, Fido inasifika kwa msaada wake wa haraka ndani ya programu, na hakiki chanya mara nyingi zinasisitiza kasi na uwazi wa michakato yake. Kampuni imejitolea kuboresha huduma zake kulingana na maoni ya wateja.

Mazingira ya Ushindani na Nafasi Sokoni

Katika soko la mikopo ya kidijitali nchini Uganda, Fido inashindana na watoa huduma wengine kama vile Chipper Cash, My Airtel, Jiji, na programu ya simu ya Stanbic. Fido inajitofautisha kupitia mchakato wake kamili wa kidijitali wa usajili, matumizi ya alama za mikopo za kujifunza kwa mashine, na utoaji wa fedha ndani ya chini ya dakika moja. Kwa ufadhili wa hivi karibuni wa Series B, Fido inapanga kupanua haraka na inalenga kufikia zaidi ya wateja milioni 1 kufikia mwisho wa mwaka 2026, huku ikipanga kuongeza ufikiaji wake vijijini kupitia USSD na ushirikiano na kampuni za simu.

Ushauri wa Vitendo kwa Wakopaji Watakaojiunga na Fido

Kama mtaalamu wa kifedha, ningependa kutoa ushauri muhimu kwa wale wanaofikiria kuomba mkopo kutoka Fido:

• Soma Masharti na Vigezo kwa Makini: Hakikisha unaelewa kikamilifu viwango vya riba, ada za uchakataji, na masharti ya ulipaji kabla ya kukubali mkopo. Uwazi ni muhimu.
• Kopa kwa Uwajibikaji: Omba tu kiasi unachoweza kulipa na uhakikishe una mpango wa ulipaji. Mikopo ya kidijitali ni rahisi kupata, lakini inaweza kuunda mzigo wa deni ikiwa haitadhibitiwa vizuri.
• Hakikisha Umehitimu: Thibitisha kuwa unakidhi mahitaji yote ya kustahiki, ikiwemo kuwa na kitambulisho halali cha kitaifa na akaunti ya simu inayotumika ya MTN MoMo au Airtel Money.
• Andaa Nyaraka Zako: Hakikisha kitambulisho chako kiko wazi na picha yako ya selfie inatambulika vizuri ili kuepusha kucheleweshwa kwa uthibitishaji.
• Tumia Vipengele vya Programu: Tumia dashibodi ya Fido Score na kikokotoo cha mkopo kuelewa vyema hali yako ya kifedha na kupanga ulipaji wako.
• Wasiliana na Msaada: Ikiwa utakutana na changamoto au una maswali, usisite kutumia gumzo la moja kwa moja ndani ya programu au kuwasiliana na huduma kwa wateja kupitia barua pepe.

Kwa ujumla, Fido inatoa suluhisho muhimu la mikopo kwa wale wanaohitaji ufikiaji wa haraka wa mtaji nchini Uganda. Kwa kuelewa masharti yake na kutumia huduma zake kwa uwajibikaji, wakopaji wanaweza kufaidika na urahisi na kasi inayotolewa na kampuni hii ya kidijitali.